حلال و حرام، واجبات و محرمات
اى مردم، حج و عمره از شعائر الهى هستند، «فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ اَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ اَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما ...» : «هر کس به خانه خدا به عنوان حج یا عمره بیاید براى او اشکالى نیست که بر صفا و مروه بسیار طواف کند، و هر کس کار خیرى را بدون چشم داشتى انجام دهد خداوند سپاسگزار داناست»
اى مردم، به حج خانه خدا بروید. هیچ خاندانى به خانه خدا وارد نمىشوند مگر آنکه مستغنى مىگردند و شاد مىشوند، و هیچ خاندانى آن را ترک نمىکنند مگر آنکه منقطع مىشوند و فقیر مىگردند.
اى مردم، هیچ مؤمنى در موقف (عرفات، مشعر، منى) وقوف نمىکند مگر آنکه خداوند گناهان گذشته او را تا آن وقت مىآمرزد، و هر گاه که حجش پایان یافت اعمالش را از سر مىگیرد.
اى مردم، حاجیان کمک مىشوند و آنچه خرج مىکنند به آنان باز مىگردد، و خداوند جزاى محسنین را ضایع نمىنماید.
اى مردم، با دین کامل و با تَفَقُّه و فهم به حج خانه خدا بروید و از آن مشاهد مشرفه جز با توبه و دست کشیدن از گناه بر مگردید.
اى مردم، نماز را بپا دارید و زکات را بپردازید همانطور که خداوند عز و جل به شما فرمان داده است و اگر زمان طویلى بر شما گذشت و کوتاهى نمودید یا فراموش کردید، على صاحب اختیار شماست و براى شما بیان مىکند، او که خداوند عز و جل بعد از من به عنوان امین بر خلقش او را منصوب نموده است. او از من است و من از اویم.
او و آنان که از نسل مناند از آنچه سؤال کنید به شما خبر مىدهند و آنچه را نمىدانید براى شما بیان مىکنند.
بدانید که حلال و حرام بیش از آن است که من همه آنها را بشمارم و معرفى کنم و بتوانم در یک مجلس به همه حلالها دستور دهم و از همه حرامها نهى کنم. پس مأمورم که از شما بیعت بگیرم و با شما دست بدهم بر اینکه قبول کنید آنچه از طرف خداوند عز و جل درباره امیر المؤمنین على و جانشینان بعد از او آوردهام که آنان از نسل من و اویند، و آن موضوع امامتى است که فقط در آنها بپا خواهد بود، و آخر ایشان مهدى است تا روزى که خداى مدبِّرِ قضا و قدر را ملاقات کند.
اى مردم، هر حلالى که شما را بدان راهنمایى کردم و هر حرامى که شما را از آن نهى نمودم، هرگز از آنها بر نگشتهام و تغییر ندادهام. این مطلب را به یاد داشته باشید و آن را حفظ کنید و به یکدیگر سفارش کنید، و آن را تبدیل نکنید و تغییر ندهید.
من سخن خود را تکرار مىکنم: نماز را بپا دارید و زکات را بپردازید و به کار نیک امر کنید و از منکرات نهى نمایید.
بدانید که بالاترین امر به معروف آن است که سخن مرا بفهمید و آن را به کسانى که حاضر نیستند برسانید و او را از طرف من به قبولش امر کنید و از مخالفتش نهى نمایید، چرا که این دستورى از جانب خداوند عز و جل و از نزد من است، و هیچ امر به معروف و نهى از منکرى نمىشود مگر با امام معصوم.
اى مردم، قرآن به شما مىشناساند که امامان بعد از على فرزندان او هستند و من هم به شما شناساندم که آنان از نسل من و از نسل اویند. آنجا که خداوند در کتابش مىفرماید: «وَ جَعَلَها کَلِمَةً باقِیَةً فى عَقِبِهِ»، «آن امامت را به عنوان کلمه باقى در نسل او قرار داد»، و من نیز به شما گفتم: «اگر به آن دو (قرآن و اهل بیت) تمسک کنید هرگز گمراه نمىشوید.»
اى مردم، تقوى را، تقوى را. از قیامت بر حذر باشید همانگونه که خداى عزوجل فرموده: «اِنَّ زَلْزَلَةَ السّاعَةِ شَیْىءٌ عَظیمٌ ««زلزله قیامت شیئ عظیمى است».
مرگ و معاد و حساب و ترازوهاى الهى و حسابرسى در پیشگاه رب العالمین و ثواب و عقاب را به یاد آورید. هر کس حسنه با خود بیاورد طبق آن ثواب داده مىشود، و هر کس گناه بیاورد در بهشت او را نصیبى نخواهد بود.
